Przestępstwo popełnione przez lekarza – jakie prawa przysługują poszkodowanemu?
Pojęcie pokrzywdzonego w procesie karnym reguluje artykuł 49 § 1 k.p.k., którego treść wskazuje, iż: „Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo”.
Zatem, biorąc jako przykład przestępstwo uregulowane art. 162 kodeksu karnego, tj. nieudzielenie pomocy przez lekarza osobie, która znajdowała się w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, należy dojść do wniosku, iż każda osoba, która znajdowała się w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia, a której lekarz nie udzielił pomocy, jest pokrzywdzonym.
Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem. W przypadku, gdy pokrzywdzonym jest małoletni, ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, a także osoba nieporadna ze względu na wiek lub stan zdrowia, prawa pokrzywdzonego może wykonywać przedstawiciel ustawowy, bądź osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje. Pokrzywdzonemu przysługuje również prawo do ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika.
Warto zwrócić uwagę, iż gdy odpowiednie organy ścigania rozpoczną procedurę przygotowawczą – poprzez wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa, pokrzywdzonemu będzie przysługiwało wiele uprawnień. Jak wskazuje bowiem art. 299 k.p.k.: „§ 1. W postępowaniu przygotowawczym pokrzywdzony i podejrzany są stronami.”
Przestępstwo popełnione przez lekarza – postanowienie o wszczęciu postępowania
Jak wskazuje art. 306 k.pk. na wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa organy ścigania mają 6 tygodni, gdyż zgodnie z § 3 tegoż artykułu: „Jeżeli osoba lub instytucja, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, nie zostanie w ciągu 6 tygodni powiadomiona o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa, może wnieść zażalenie do prokuratora nadrzędnego albo powołanego do nadzoru nad organem, któremu złożono zawiadomienie.” Z tego artykułu wynika również, iż na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa bądź jego umorzenia pokrzywdzonego przysługuje zażalenie.
Pamiętać należy jednak również, iż w przypadku powtórnie wydanego postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania karnego, art. 55 k.pk. przewiduje możliwość wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia.
Przestępstwo popełnione przez lekarza – odszkodowanie z powóctwa cywilnego
Należy również wskazać, iż przepisy Kodeksu postępowania karnego oprócz zawiadomienia o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa i wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia, w art. 49a przewiduje, że jeśli pokrzywdzony nie wytoczył oddzielnego powództwa cywilnego, do zakończenia pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego prowadzonego przez organy ścigania w sprawie, ma on prawo do złożenia wniosku o zapłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia. Konstrukcja odszkodowania i zadośćuczynienia została zawarta w art. 46 k.k., który wskazuje:
- § 1. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- § 2. Jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich,
oraz ponadto:
- § 3. Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego.
Jak wynika z powyższego, a zwłaszcza z § 3 tegoż artykułu, wniosek o zapłatę odszkodowania nie zamyka drogi do uzyskania niezaspokojonej części roszczenia na drodze postępowania cywilnego, więc wartym jest by pamiętać o możliwości uzyskania pewnej kwoty pieniężnej tytułem odszkodowania lub zadośćuczynienia już na etapie procesu karnego.
Niewątpliwym również prawem pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym jest prawo dostępu do informacji. Pokrzywdzony, za zgodą prowadzącego postępowanie, może przeglądać akta i sporządzać z nich odpisy. Powinien również być zawiadamiany o wszczęciu, odmowie lub umorzeniu śledztwa w ciągu sześciu tygodni od złożenia zawiadomienia o przestępstwie.
Niezależnie zatem od sytuacji procesowej pokrzywdzonego, dysponuje on szerokimi uprawnieniami. Pokrzywdzony ma możliwość zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa czy wnieść wniosek o ściganie. W razie dwukrotnej odmowy wszczęcia postępowania przygotowawczego, pokrzywdzonemu przysługuje również prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia. W razie jednak wszczęcia postępowania uzyskuje status strony, z którym wiąże się wiele dodatkowych uprawnień. Ponadto, pokrzywdzony do czasu zakończenia pierwszego przesłuchania ma prawo wnieść wniosek o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, a w razie wypłaty tylko częściowej rekompensaty, pokrzywdzony może dodatkowo wystąpić na drogę cywilną.
Gdzie szukać pomocy?
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej zawodowego pełnomocnika procesowego skontaktuj się z Krajowym Rejestrem Osob Poszkodowanych. Dysponujemy doświadczeniem potrzebnym do zrozumienia skomplikowanych zagadnień medycznych. Mamy wieloletnie doświadczenie w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, w tym zwłaszcza związanych z błędami medycznymi. Możemy Ci pomóc uzyskać należne Tobie świadczenia. Wystarczy jeden telefon, aby bezpłatnie skonsultować Twoją historię i ocenić jak możemy Ci pomóc. Nie wahaj się, znamy się na tym. Zadzwoń teraz, a nasi specjaliści otoczą Ciebie i Twoją rodzinę opieką.
Wystarczy Twój jeden telefon do nas, aby uzyskać profesjonalną pomoc.
Nie pobieramy z góry żadnych opłat!
Zadzwoń teraz to nie wymaga wysiłku, a może tylko pomóc.
Telefon 722 080 080, lub napisz do nas kontakt@krop.org.pl