Wskazania do cięcia cesarskiego – Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego

Na lekarzu położniku ciąży odpowiedzialność podjęcia właściwej decyzji o sposobie rozwiązania ciąży i bezpiecznym ukończeniu porodu.

Cięcie cesarskie jako operacja położnicza ma na celu ukończenie ciąży lub porodu, gdy dalsze oczekiwanie na ich naturalne zakończenie stwarza niebezpieczeństwo dla matki i dziecka.

Wskazania położnicze do cięcia cesarskiego według kryterium stopnia pilności

Podział uwzględnia cztery grupy wskazań.

1. Wskazania elektywne – planowe
2. Wskazania pilne
3. Wskazania naglące
4. Wskazania nagłe – natychmiastowe

Wskazania elektywne (planowe) do cięcia cesarskiego

Nie ma potrzeby niezwłocznego wykonania operacji – cięcia cesarskiego.  

• Operacja odbywa się w ustalonym terminie
• czynniki uniemożliwiające poród siłami natury są znane
• nie ma bezpośredniego zagrożenia życia matki, ani płodu przed rozpoczęciem czynności skurczowej

Wskazania:

• nieprawidłowe położenie płodu
• niewspółmierność płodowo–miednicza (wady anatomiczne miednicy, makrosomia od 4500g, duży płód w cukrzycy od 4250g)
• cienka blizna macicy poniżej <2mm
• wskazania pozapołożnicze (neurologiczne, okulistyczne, ortopedyczne, hematologiczne, kardiologiczne, psychiatryczne, inne)

bezpłatna konsultacja prawna

 

Wskazania pilne do cięcia cesarskiego

Czynniki potencjalnie zagrażające życiu i zdrowiu matki i płodu istnieją, ale nie stanowią bezpośredniego zagrożenia życia w danej chwili, lecz istnieją przesłanki, że pogorszenie może wystąpić w każdej chwili, a dalsze oczekiwanie i ewentualny postęp porodu może pogorszyć sytuację położniczą i warunki do wykonania cięcia.

Wskazania:

• nieprawidłowe ułożenie główki
• nieprawidłowe położenie płodu przy trwającej czynno­ści skurczowej
• dystocja szyjkowa
• ciężki stan przedrzucawkowy
• poród przedwczesny płodu, dla którego poród drogami rodnymi stanowi poważne ryzyko uszkodzenia lub śmierci

Wskazania naglące do cięcia cesarskiego

Zaburzenia potencjalnie zagrażające życiu i zdrowiu matki oraz płodu występują i powtarzają się w krótkich odstępach czasu, bezpośrednie zagrożenie życia matki lub płodu może nastąpić w każdej chwili, pacjentka powinna być operowana jak najszybciej.

Wskazania:

• powtarzające się epizody bradykardii
• deceleracje późne lub zmienne przy nieefektywnej czynności skurczowej niezapewniającej prawidłowego postęp porodu
• głęboka bradykardia płodu nie reagująca na leczenie zachowawcze

Wskazania nagłe do cięcia cesarskiego

Zaburzenia płodowe lub matczyne występujące w sposób ciągły, bezpośrednio zagrażają życiu i zdrowiu matki lub płodu. Cięcie powinno być wykonane natychmiast, bez oczekiwania na wyniki badań laboratoryjnych, a nawet bez oznaczenia grupy krwi.

Wskazania:

• wypadnięcie pępowiny
• podejrzenie krwotoku wewnętrznego spowodowanego pęknięciem macicy
• przedwczesne oddzielenie łożyska
• rzucawka
• zagrażająca rzucawka
• zaburzenia czynności serca płodu

zadzwoń teraz

Wskazania pozapołożnicze do cięcia cesarskiego

Wskazania poza położnicze powinny być ustalane indywidualnie dla każdej ciężarnej w zespole interdyscyplinarnym.

Wskazania kardiologiczne do cięcia cesarskiego

W zależności od stopnia niewydolności krążenia. Obejmują schorzenia powodujące III i IV stopień niewydolności krążenia w skali NYHA. Stopień I i II w skali NYHA nie stanowi wskazań do cięcia cesarskiego.

Wskazania pulmonologiczne do cięcia cesarskiego

• Określa się w czasie ciąży lub w trakcie porodu analizując gazometrię i stopień niewydolności oddechowej objawiający się hiperwentylacją z towarzyszącą hipokapnią, spadkiem saturacji i zaburzeniami pH.
• Schorzenia ograniczające pojemność życiową płuc.

Wskazania okulistyczne do cięcia cesarskiego

• Wskazania do operacji cięcia cesarskiego w przypadku niektórych schorzeń mających wpływ na stan narządu wzroku obejmują obecnie wyłącznie zaawansowane retinopatie i odwarstwienie siatkówki.
• Decyzję o konieczności wykonania cięcia cesarskiego podejmuje specjalista położnik po uwzględnieniu pisemnej opinii okulisty.

Wskazania ortopedyczne do cięcia cesarskiego

• W większości pokrywają się z patologią położniczą w obrębie miednicy.
• Zmiany w kręgosłupie uniemożliwiające poród siłami i drogami natury.
• Decyzję o konieczności wykonania cięcia cesarskiego podejmuje specjalista położnik po uwzględnieniu pisemnej opinii ortopedy. Wskazania neurologiczne
• Decyzję o konieczności wykonania cięcia cesarskiego podejmuje specjalista położnik po uwzględnieniu pisemnej opinii neurologa.

Wskazania psychiatryczne do cięcia cesarskiego

Są rzadkimi, ale jednymi z bardziej kontrowersyjnych wskazań pozapołożniczych. Najczęściej w uzasadnieniu wskazuje się na brak akceptacji porodu siłami natury i nastawienie lękowe do porodu. Wiele tego typu wskazań należy traktować krytycznie oraz rozważać je jako wskazania czasowe, które mogą podlegać weryfikacji w czasie skutecznej psychoterapii i farmakoterapii oraz nabywania wiedzy o porodzie w szkole rodzenia.

Wskazania do cięcia cesarskiego w ciąży wielopłodowej

Poród w ciąży wielopłodowej, niezależnie od stopnia intensyfikacji opieki prenatalnej, stanowi dla płodów kolejne zagrożenie, znacznie wyższe od stwierdzanego w porodzie jednopłodowym. Występują ze zwiększoną częstością, zarówno wszystkie powikłania, jakie towarzyszą porodowi pojedynczego płodu, jak i inne specyficzne wyłącznie dla ciąż wielopłodowych, stanowiąc dodatkowe zagrożenie dla prawidłowego przebiegu porodu.

Wskazania elektywne do cięcia cesarskiego

• każda sytuacja nieprawidłowego położenia jednego z płodów
• zespół TTTS
• istotna różnica masy ciała płodów>20%

Wskazania względne do cięcia cesarskiego

• ciąża bliźniacza jednokosmówkowa dwuowodniowa
• stan po cięciu cesarskim
• pierworódka: płód pierwszy w położeniu podłużnym główkowym, drugi w innym położeniu.

Wskazania nagłe do cięcia cesarskiego

• zagrażające niedotlenienie któregokolwiek płodu
• brak możliwości odbycia porodu drogami rodnymi

Cięcie cesarskie na drugim płodzie po porodzie pochwowym pierwszego

Wskazania do ciecia cesarskiego

• położenie poprzeczne drugiego płodu
• objawy zagrożenia niedotlenieniem drugiego płodu
• wypadnięcie pępowiny drugiego płodu
• przedwczesne odklejenie łożyska
• przedłużająca się (>60min.) przerwa pomiędzy porodami bliźniąt w ciąży donoszonej

Wskazania do cięcia cesarskiego w położeniu podłużnym miednicowym

Za wskazania do cięcia cesarskiego w przypadku położenia miednicowego płodu należy przyjąć pierworódki bez względu na rodzaj ułożenia płodu.

• W wybranych przypadkach położenia podłużnego miednicowego płodu, po uwzględnieniu przeciwwskazań, należy podjąć próbę wykonania obrotu zewnętrznego płodu.
• Poród z położenia podłużnego miednicowego płodu może odbyć się drogami natury przy odpowiednich warunkach współmierności płodowo-miedniczej (obszerna miednica kostna, masa ciała płodu <3500g) oraz przy
  akceptacji takiego rozwiązania przez ciężarną. 
• do pobrania: wskazania do cięcia cesarskiego ptg do cięcia cesarskiego (pdf)

Więcej o Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego do ciecia cesarskiego

bezpłatna porada