Kara za przestępstwo spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pacjenta z art. 156 k.k.
Jak stanowi art. 156 k.k.:
„§ 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2) innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12”.
Typ podstawowy spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu określony art. 156 § 1 k.k. zagrożony jest karą pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli następstwem powyższego czynu jest śmierć człowieka, sprawca poniesie karę w wysokości od 2 lat do 12 lat (156 § 2 k.k.). Zaś nieumyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3 (156 § 3 k.k.).
Kara pozbawienia wolności polega na pozbawieniu skazanego lekarza swobody poruszania się po świecie zewnętrznym oraz odizolowania go od świata zewnętrznego. Skazany nie ma możliwości wyboru miejsca, w którym przebywa, ograniczona jest mu wolność decyzji. Zostaje on również pozbawiony pewnych dóbr i świadczeń.
Jednakże Sąd wymierzając sprawcy karę za popełnienie przedmiotowego przestępstwa może zastosować szereg instytucji prawnokarnych tj.
Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Na podstawie art. 69 § 1 k.k. „Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa”.
Z przepisu tego wynika, że warunkiem zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary jest to, aby:
wymierzona przez Sąd kara wynosiła maksymalnie 1 rok,
lekarz w czasie popełnienia przestępstwa, nie był skazany na karę pozbawienia wolności,
było to wystarczające dla osiągnięcia wobec lekarza celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
Podkreślić należy, że zawieszenie wykonania kary jest instytucją o charakterze fakultatywnym, a więc do Sądu należy decyzja, czy ją zastosuje.
Zgodnie z § 2 wspomnianego artykułu Sąd zawieszając wykonanie kary lekarzowi, który nieumyślnie spowodował śmierć pacjenta, bierze pod uwagę m.in.:
- Jego postawę
- Właściwości i warunki osobiste
- Dotychczasowy sposób życia
- Jego zachowanie po popełnieniu przestępstwa
Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby wynoszący od 1 roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku (art. 70 § 1 k.k.), a więc od momentu, gdy nie przysługują stronom zwykłe środki odwoławcze (apelacja od wyroku, zażalenie na postanowienie). Długość okresu próby jest zróżnicowana i zależy od tego, kto jest sprawcą.
np. Sąd uznał lekarza X winnego spowodowania nieumyślnie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pacjenta i wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby 2 lat.
Orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oznacza, że skazany nie trafi do zakładu karnego. Realizacja orzeczonej kary zostaje wstrzymana na oznaczony okres próby. Skazany dostaje szansę, że kara nie zostanie wykonana pomimo, że została orzeczona, pod warunkiem, że nie wróci na drogę przestępczą i będzie przestrzegał wszystkich nałożonych na niego warunków.
Warunkowe umorzenie postępowania karnego
Niewykluczone jest także zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania, gdyż zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu karnego: „Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa”. Instytucja ta może mieć zastosowanie do lekarza, który popełnił przestępstwo z art. 156 § 2 k.k.
Odstąpienie od wymierzenia kary
Zgodnie z art. 59 Kodeksu karnego „jeżeli przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób spełnione”. Instytucja ta będzie miała zastosowanie wyłącznie do nieumyślnego spowodowania śmierci, a więc art. 156 § 2 k.k., gdyż jest zagrożone karą pozbawienia wolności do 3 lat.
Możliwość orzeczenia środka karnego
Poza karą pozbawienia wolności Sąd może orzec również wobec lekarza środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu, zajmowania określonego stanowiska, np. stanowiska ordynatora, bądź prowadzenia działalności np. gabinetu stomatologicznego.
Zgodnie bowiem z art. 41 § 1 k.k. „Sąd może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem”.
Sąd decydując się na orzeczenie zakazu wymierza go od roku do 15 lat (art. 43 § 1 k.k.). Zakaz obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia.
Np. Sąd orzekł wobec X za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pacjenta środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu lekarza w wymiarze 3 lat.
Nadzwyczajne złagodzenie kary
Zgodnie z art. 60 § 2 Kodeksu karnego Sąd może zastosować instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary „w szczególnie uzasadnionych wypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, w szczególności:
1) jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, szkoda została naprawiona albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody,
2) ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub o jej zapobieżenie,
3) jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego najbliższy poniósł poważny uszczerbek w związku z popełnionym przestępstwem”.
Oznacza to, iż jeżeli np. lekarz, który pojednał się z pokrzywdzonym pacjentem, może stanowić to okoliczność przemawiającą za zastosowaniem instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.
Instytucja nadzwyczajnego złagodzenia kary, zgodnie z art. 60 § 6 Kodeksu karnego „polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia albo kary łagodniejszego rodzaju według następujących zasad:
1) jeżeli czyn stanowi zbrodnię zagrożoną co najmniej karą 25 lat pozbawienia wolności, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od 8 lat,
2) jeżeli czyn stanowi inną zbrodnię, sąd wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od jednej trzeciej dolnej granicy ustawowego zagrożenia,
3) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności nie niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności,
4) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa od roku, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia wolności”.
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Wspomnieć również należy, że obok odpowiedzialności karnej, lekarz może odpowiadać dyscyplinarnie, ponieważ członkowie izb lekarskich ponoszą odpowiedzialność zawodowa za naruszenie zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza.
Podsumowując, należy wskazać, iż lekarzowi za popełnienie przestępstwa z art. 156 Kodeksu karnego grozi kara pozbawienia wolności: od roku do lat 10 w przypadku spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pacjenta, od 2 lat do 12 lat w przypadku, gdy konsekwencją powyższego jest śmierć pacjenta, bądź też do 3 lat, gdy spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu pacjenta było nieumyślne. Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary, jeżeli zostaną spełnione przesłanki oraz orzec środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu, a wobec lekarza nieumyślnie popełniającego przestępstwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu również może odstąpić od wymierzania kary oraz warunkowo umorzyć postępowanie karne. Ponadto, lekarz popełniający przedmiotowe przestępstwo jest także narażony na odpowiedzialność dyscyplinarną.
Gdzie szukać pomocy?
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej zawodowego pełnomocnika procesowego skontaktuj się z nami. Dysponujemy doświadczeniem potrzebnym do zrozumienia skomplikowanych zagadnień medycznych. Mamy wieloletnie doświadczenie w zakresie dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, w tym zwłaszcza związanych z błędami medycznymi i lekarskimi. Możemy Ci pomóc uzyskać należne Tobie odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu Wystarczy jeden telefon, aby bezpłatnie skonsultować Twoją historię i ocenić jak możemy Ci pomóc. Nie wahaj się, znamy się na tym. Zadzwoń teraz, a nasi specjaliści otoczą Ciebie i Twoją rodzinę opieką.
Wystarczy Twój jeden telefon do nas, aby uzyskać profesjonalną pomoc.
Nie pobieramy z góry żadnych opłat!
Zadzwoń teraz to nie wymaga wysiłku, a może tylko pomóc.
Telefon 722 080 080, lub napisz do nas kontakt@krop.org.pl